Mükemmeliyetçi olan bireyler muhtemelen her şeyi doğru yapmayı isteme duygusuna sahiptirler. Bu kişiler mesela işyerlerinde belgeleri zamanında teslim etmekle zorlanabilirler çünkü hazırladıkları belgelerin küçük hatalar içermesini bile istemezler., çünkü her şey mükemmel olsun isterler. Fakat bilinmelidir ki, yüksek standart farklı bir şeydir mükemmeliyetçilik başka bir şeydir. Bazı araştırmacılar mükemmel olmaya çalışmanın hem zihinsel hem de fiziksel sağlık üzerinde ciddi sorunlar yaratabileceğini düşünmektedirler. Bu yazıda mükemmeliyetçi olmanın zihinsel ve fiziksel etkileri üzerine bilgiler bulunmaktadır.

Mükemmeliyetçilik Nedir?

Yapılan araştırmalara göre, mükemmeliyetçi olan kişiler için gerçekçi, yüksek standartlara ulaşmak kritik bir öneme sahiptir Eğer başarısızlık yaşarlarsa suçluluk ve utanç hissetmeleri muhtemeldir, bu da genellikle başarısız olmalarından endişe duydukları durumlardan kaçınmalarına neden olmaktadır. Amanda Ruggeri’nin mükemmeliyetçilik hakkında BBC Future yaptığı açıklama da; mükemmeliyetçi olan kişilerin başarılı olmadığında, sadece yapamadıkları konusunda hayal kırıklığı hissetmekle kalmayıp, kim olduklarından bile utanç duyduklarını söylemiştir.

Mükemmeliyetçilik Neden Zararlıdır?

Mükemmeliyetçiliği bir çok kişi olumlu bir durum olarak nitelendirse de, araştırmacılar aşırı uçta mükemmeliyetçiliğin aslında daha düşük zihinsel sağlıkla bağlantılı olduğunu bulmuşlardır. Yapılan bir çalışmada, araştırmacılar önceki çalışmalarda mükemmeliyetçiliğin ruh sağlığı ile nasıl ilişkili olduğunu analiz etmişlerdir. Bu analizde toplam olarak284 çalışma (57.000’den fazla katılımcıyla) incelenerek mükemmeliyetçiliğin anksiyete, depresyon, yeme bozuklukları ve obsesif kompulsif bozukluk belirtileri ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, yüksek düzeyde mükemmeliyetçi olan kişilerin (yani mükemmeliyetçi özelliklerle daha güçlü bir şekilde tanımlanan katılımcılar) daha ileri seviyelerde genel psikolojik sorunlar yaşadıklarını belirttikleri de tespit edilmiştir.

2016 yılında yayınlanan bir makalede, araştırmacılar mükemmeliyetçilik ve depresyonun zamanla nasıl ilişkili olduğunu incelemişlerdir. Aşırı mükemmeliyetçi olan bireyler depresyon belirtilerinde artış yaşadığını belirtmişler, bu durum da mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olmanın depresyon için bir risk faktörü olabileceğini dügöstermektedir. Başka bir deyişle, kişiler mükemmeliyetçi yapılarının başarılı olmalarında kendilerine yardımcı olan bir durum olarak düşünseler de, aslında mükemmeliyetçilikleri zihinsel sağlıkları için zararlı olabileceği tespit edilmiştir.

Mükemmeliyetçilik her zaman zararlı mıdır? Psikologlar bu noktayı tartışmaktadırlar, bazıları uyarlanabilir mükemmeliyetçilik gibi bir şeyin olabileceğini öne sürerek, insanların yaptıkları hatalar konusunda öz eleştiri yapmadan kendilerini yüksek standartlarda tuttuklarını öne sürmektedirler. Bazı araştırmacılar ise, daha sağlıklı bir mükemmeliyetçilik biçiminin hedefleri takip etmeyi içerdiğini ve hedefine ulaşamadığında kendini suçlamamak olduğunu dile getirmiştir. Ancak, başka araştırmacılara göre ise bir kişinin mükemmeliyetçi olduğunu düşündürmesi kendini daha adil yüksek standartlarda tutmaya çalıştığı için faydalı bir durum olarak değerlendirilmelidir.

Mükemmeliyetçilik Yükselişte mi?

Yapılan bir çalışmada, araştırmacılar mükemmeliyetçiliğin zaman içinde nasıl değiştiğini incelemişlerdir. Araştırmacılar, 1989’dan 2016’ya kadar 41.000’den fazla üniversite öğrencisinden toplanan verileri gözden geçirmiş, incelenen süre boyunca, üniversite öğrencilerinin artan mükemmeliyetçilik seviyelerini bildirdiklerini izlemişlerdir. Bu kişiler kendilerini daha yüksek standartlarda tutmuşlar, daha yüksek beklentiler oluşturmuşlar ve yüksek standartlar hedeflemişlerdir. Daha da önemlisi, genç yetişkinlerin çevredeki ortamdan aldığı sosyal beklentileri bulunmaktadır. Araştırmacılar bu durumun toplumun giderek rekabetçi olmasından kaynaklandığını ileri sürmektedir. Ve üniversite öğrencilerinin üzerinde olan bu baskıların toplumdan ve ebeveynlerinden kaynaklandığını bunun da mükemmeliyetçi eğilimleri artırdığını ileri sürmektedirler.